kwatery w Polsce

Przechadzka na Łasztownię i nad Regalicę

19 April 2013r.

PRZECHADZKA NA ŁASZTOWNIĘ I NAD REGALICĘ Port szczeciński znajduje się na wyspach położonych pomiędzy korytem Odry na zachodzie oraz Regalicy na wschodzie. Z miasta do portu prowadziły dawniej trzy mosty drogowe i jeden kolejowy. Wszystkie one zostały przez Niemców zniszczone. W latach 1945/47 port był połączony z miastem jedynie mostem wspartym na barkach. W roku 1948 zbudowany został nowy most prowizoryczny, żelazny, przez który przeprowadzona została linia tramwajowa prowadząca na wyspy. Gdy ulicą Dworcową schodzimy ku dobnie Odry, przed oczyma naszymi znajduje się panorama dokonanej pracy. Prawie wszystko co tutaj widzimy zostało zbudowane przez nas. Niemcy zostawili gruzy, zdawało się uniemożli-wiące wszelką odbudowę. W ruinie leżały nie tylko budynki mieszkalne, fabryki i mosty, ale nawet wykorzystanie Odry jako drogi wodnej było niemożliwe, ponieważ wraki mostów były przeszkodą dla żeglugi. Architekci opracowali nowe plany wielkiego polskiego Szczecina; plany te zrealizował nasz robotnik. Gdy staniemy nad Odrą, przed nowym mostem śrubowym prowadzącym na prawą stronę rzeki, jesteśmy na obszarze tzw. Starego Portu. Tu znajduje się najstarsza część portu szczecińskiego. Naloty bombowców obróciły dzielnicę tę w gruzy: na tych właśnie gruzach zbudowany został jeden z najwspanialszych w Polsce bulwarów. Tutaj oddziały "Służby Polsce", pracowały nad stworzeniem tej potężnej arterii nowego Szczecina. Jest to ulica Vasco da Gamy. Przez nowy most przechodzimy na wyspę Ł a s z t o w n i ę. Staropolska ta nazwa wyspy wywodzi się od słowa "łaszt". W średniowieczu była to miara dla towarów sypkich odpowiadająca 3,84 1- Po lewej stronie wyspy zaraz przy moście widzimy wielkie zabudowania c h ło d-n i rybnej. Bezpośrednio aż pod samą chłodnię przybywają nasze statki rybackie z połowów dalekomorskich i wyładowują tutaj ryby. Chłodnia należy do Morskich Zakładów Rybnych. Posiada ona 14 komór chłodniczych o powierzchni 2880 m2 w których można jednorazowo pomieścić 1700 ton ryb świeżych. W komorach można wytworzyć temperaturę do minus 35°. Przy chłodni czynna jest zamrażal-nia o dziennej zdolności zamrażania 20 ton, fabryka lodu o zdolności produkcyjnej 15 ton dziennie. Lód z fabryki przy pomocy specjalnego ześlizgu zsuwa się wprost na statki rybackie. Chłodnia ta została odbudowana kosztem kilkudziesięciu milionów złotych. Stąd odchodzą ładunki naszych ryb mrożonych za granicę, szczególnie do Czechosłowacji. Za chłodnią znajduje się gmach Urzędu Celnego, a dalej nabrzeża Duńczycy. Idąc bulwarem Gdańskim bezpośrednio przy chłodni rybnej widzimy szczątki starych, z XVII wieku pochodzących magazynów portowych. Budowane systemem pruskiego muru posiadają ciekawe, stare dźwigi. Po przeciwnej stronie ulicy płynie rzeka Parnica, a za nią znajduje się Kępa P a r n i c k a. Ponad Łasztownią wznosi się wyniosła neogotycka, charakterystyczna dla panoramy Łasztowni, zieloną patyną pokryta wieżyczka kościoła św. Gertrudy. Budowę jego rozpoczęto już w XIII wieku. Był to kościół dla żeglarzy i rybaków- Niestety pierwotna forma nie zachowała się, a jego obecny stan pochodzi z końca XIX wieku. O jego przeszłości świadczą-jedynie stare płyty grobowe zachowane w części wieżowej kościoła. Na Łasztowni znajdują się również dwa ba" seny portu wolnocłowego, wybudowanego na przełomie XIX'XX wieku. Obok tych basenów rozciągają się wielkie dworce towarowe, a ulice prowadzą daleko aż do Nowego Portu nad Duńczycą obok kanału Przemysłowego i do portu zbożowego na nabrzeżu "Ewa". Idąc brzegiem P a r n i c y dochodzi się do drugiego nowowzniesionego mostu, łączącego Łasztownię z następną wyspą. Przechodzimy rzekę Parnicę. Ulica ministra Czajkowskiego prowadzi prawie że równolegle do jej brzegu (na nabrzeżu tym postawione zostały pierwsze w porcie szczecińskim polskie dźwigi). Jesteśmy w części przemysłowej portu, po obydwu stronach ulicy znajdują się wielkie magazyny, przedsiębiorstwa, place składowe itp. Posuwając się stale w kierunku wschodnim dochodzimy wreszcie do Kanału Kaszubskiego, gdzie buduje się port dla przeładunków masowych. Tutaj powstaną nowe baseny dzięki którym Szczecin będzie mógł przeładowywać miliony ton węgla i rudy. Na południe od portu prowadzi się budowę dużej stacji rozrządowej i dworca towarowego. Tutaj przybywać będą tysiące wagonów ze śląskim węglem, który przeładowany zostanie na statki za pośrednictwem najbardziej nowoczesnych urządzeń. Na nowych nabrzeżach staną bowiem wywrotnice wagonowe, taśmowce itp. Na wschód od Kanału Kaszubskiego płynie Regalica, przez którą prowadzi nowy most. Zaraz za Regalicą rozlewa się wielkie jezioro Dąbskie (jedno z największych w Polsce). Po prawej stronie Regalicy drogi rozchodzą się. Jedna prowadzi ku wschodowi do dzielnicy Dąbia, druga ku południowi do dzielnic: Zdroje, Podjuchy i Żydówce. Chcąc poznać port szczeciński trzeba przebyć tę drogę pomiędzy Odrą a Regalicą. Dopiero wówczas można przekonać się, jak wielkie prace zostały wykonane w porcie w ciągu ostatnich lat. Wrócić można z nad Regalicy autobusem. Czas trwania tej wycieczki wynosi 3—4 godzin.