kwatery w Polsce

Pomorze za czasów Łokietka

20 July 2012r.

Walka księcia Władysława Łokietka o zjednoczenie państwa polskiego wymagała wielkich sił i środków. Trudno było w tym samym czasie toczyć boje na południu i północy kraju. Zabór Pomorza przez Krzyżaków w latach 1308—1311 potwierdza tę tezę, a równocześnie otwiera nowy okres w dziejach tej ziemi. Dotychczasowy ustrój administracyjny, stosunki gospodarcze i narodowościowe uległy daleko idącym przemianom. Nowi władcy nie byli związani żadnymi więzami ze społeczeństwem zajętego kraju. Stanowili gr!upę etnicznie i społecznie obcą, a przede 'Wszystkim ekskluzywną, zamkniętą, nie ulegającą prawie wcale wpływom środowiska. Bratem zakonnym mógł być Niemiec, przybysz z terenu Rzeszy. Panowanie ich opierało się wyłącznie na sile, motylwy postępowania płynęły z chęci zysku. Polityka gospodarcza Zakonu odbiegała od ogólnie wówczas przyjętych wzorów, była bardzo uciążliwa dla poddanych. Zakon występował jako konkurent mieszkańców własnego państwa, szczególnie na odcinku handlu i produkcji. Mając zaś w ręku władzę ustawodawczą nie krępowaną przez nikogo, mógł działać wyłącznie we własnym interesie. Stałe .uprawianie agresywnych wojen, wymaganie służby wojskowej, robót przy wznoszeniu licznych zaników i umocnień różnego rodzaju odrywało chłopów i rycerstwo od ich zajęć. Państwo krzyżackie było zetatyzowane. Szczególny rozwój tej formy rządów przypada na stulecie od połowy XIV do połowy XV w. Panowanie krzyżackie na Pomorzu możemy podzielić na cztery okresy. Pierwszy zaczyna się od zagarnięcia tych ziem i trwa do 1343 r. (pokój kaliski), kiedy to względna stabilizacja stosunków z Polską pozwoliła niejako Zakonowi na swobodną i długofalową politykę gospodarczą i germanizacyjną. Wyrazem tego jest zorganizowanie nowego, własnego podziału administracyjnego zagarniętego kraju. Drtugi okres trwa od pokoju kaliskiego do wybuchu "wielkiej wojny" z Polską. Jest to okres świetności i potęgi krzyżackiej. Trzeci okres obejmujący lata 1411—1454 — to szybkie załamywanie się potęgi militarnej Zakonu i początek napięć wewnętrznych wyrażających się w domaganiu się przez stany udziału w rządach, rozkład wewnętrzny sprawnej dotąd administracji. Wszystko to pociągnęło za sobą zwiększenie ucisku poddanych, stosowanie jawnych gwałtów i łamanie przywilejów. Czwarty okres to wojna trzynastoletnia 1454— 1466, zamykająca i kończąca panowanie rycerzy zakonnych na Pomorzu.