kwatery w Polsce

Do Wolina

19 April 2013r.

Do Wolina Wycieczka całodzienna, autobusem lub pociągiem, do miasta, które jest przede wszystkim wielkim zabytkiem archeologicznym. Jazda autobusem (26 km) od Świnoujścia w kierunku pd.-wsch., aż na kraniec wyspy Wolin. Z dworca autobusowego na Warszowie jedziemy na wsch. aż do Lubiewa (jak w wycieczce nr 16) szosą E14. Od Lubiewa na pd. wsch. przez Puszczę Wolińską, która ciągnie się aż do Dargobądza. 21 km Dargobądz. Wieś ulicówka na skraju lasów u stóp Gór Mokrzyckich (najwyższe wzniesienie 67 m n.p.m.). We wsi przy kaplicy belkowana dzwonnica. Około 2 km na pd., nad Zalewem Szczecińskim leżą Karnocice — osada rolni-czo-rybacka i wczasowisko w pobliżu lasów Wolińskiego Parku Narodowego. Z Karnocic atrakcyjne spacery brzegiem Zalewu w kierunku zach. do Lubina (wiedzie tam szlak niebieski). 24 km Płocin. Kolejna wioska nad Zalewem Szczecińskim, dobry punkt wypadowy w położone na pn. zach. Góry Mokrzyckie. 26 km Wolin. Miasto (3500 mieszkańców) na pd. krańcu wyspy Wolin nad rzeką Dziwną, na wysokości 5 m n.p.m. Rzeka jest w tym miejscu stosunkowo wąska i z tej przyczyny już przed ponad tysiącem lat znajdowała się tutaj przeprawa. Miasto jest ośrodkiem przemysłu spożywczego (baza rybacka, mleczarnia, elewator zbożowy) oraz drzewnego (tartak). Historia miasta jest niebywale bogata, otoczona legendami. Wedr ług zabytku literatury skandynawskiej, Jomsvikingasagi, tu znajdował się kosz (niestała siedziba) Wikingów. Inna legenda mówi, iż to bardzo bogate miasto kiedyś opanowała rozpusta. Bogowie wzywali mieszkańców Wolina do opamiętania, ale nikt ich nie słuchał. Wówczas bogowie zatopili gród, a jego szczątki widać jeszcze w wodach Bałtyku. W legendę tę w onym czasie wierzono, a nawet pokazywano na dnie morza szczątki legendarnej Winety. Na podstawie tej legendy powstała opera Feliksa Nowowiejskiego, który na początku XX w. jeździł w te strony z rodziną na wypoczynek. Opera nosi nazwę "Legenda Bałtyku". Rzeczywista historia miasta jest również bardzo ciekawa, co por twierdzają prowadzone już od około 60 lat badania archeologiczne. W VIII i IX w. znajdowała się tutaj osada słowiańska, położona przy dogodnej przeprawie przez Dziwnę na ważnym szlaku handlowym wiodącym z zach. na wsch. Pierwsze przekazy pisane pochodzą z IX w. Miasto nosi w tych kronikarskich zapiskach różne nazwy; Jumne, Julin, Wineta, Jomsborg. W zapisce "Geograf Bawarski" z 875 r. wymienionych jest wiele plemion polskich, a wśród nich Wo-linianie. W 2 połowie IX w. Wolin był znacznym ośrodkiem rze-mieślniczo-handlowym, posiadał zwartą zabudowę drewnianą przy prostopadłych do siebie ulicach. Podróżnik arabski pochodzenia żydowskiego Ibrahim ibn Jakub w 966 r. pisał, że jest to "potężne miasto nad oceanem mające 12 bram". W 967 r. Wolin opanowany został przez Mieszka I. Walki z Woli-nianami trwały już od około 960 r. Mieszko ufortyfikował Wolin; co potwierdziły wykopaliska. Pisarz arabski ibn Said al Garnati stwierdził, iż jest to najpotężniejszy port tych stron. W X i XI w. Wolin był potężną republiką kupiecką, obejmującą dość znaczne obszary. Miasto Wolin było stolicą tego państwa rządzonego przez kupców, żeglarzy 1 kapłanów. Dokoła miasta zbudowano umocnienia; powstał port, rozwijał się handel morski. Wolin był wówczas największym ośrodkiem handlowym nad Bałtykiem i utrzymywał kontakty na zach. aż z Hamburgiem, a na wsch. z Nowogrodem. Kronikarz Thietmar pisał w 1007 T., że Wolinianie wysiali posłów na dwór cesarza (przypuszcza się, Iż chodziło im o pomoc przeciwko wojskom Bolesława Chrobrego). Wolin liczył wówczas 9000 mieszkańców. Około 1010 r. miasto biło własne denary. Wolin był ważnym ośrodkiem kultu pogańskiego. Dawniej przyjmowano, że sezonowo tutaj — podobnie jak w Szczecinie — boga Trzy-głowa. Znalezienie podczas prac wykopaliskowych figurki Światowida nieco podważa przekonanie o czci dla Trzygłowa. Być może czczono tu różnych bogów. Kronikarz Adam z Bremy pisał, że w Wolinie żyła nie tylko ludność miejscowa, ale też "Sasi" (Niemcy) i ,.Grecy" (Rusowie). Ten sam kronikarz wspominał także o znajdującym się tutaj "garnku Wulkana", czyli latarni morskiej (informacje z około 1175 r.). Już koło 1140 r. w Wolinie była czynna karczma, co wskazuje też na znaczenie handlowe miejscowości, która miała rozległe przedmieścia rybackie i rzemieślniczo-handlowe. Z rzemiosła rozwijały się tu: Icorabnictwo (budowa statków i ich wyposażenia), obróbka metali i bursztynu, produkcja szkła oraz złotnictwo i inne. Kwitł handel z Europą Zachodnią, Skandynawią i Wschodem. W X w. miał tu powstać kosz (niestała siedziba) Wikingów o nazwie Jomsborg. Wikingowie ponoć posiadali własną twierdzę, rządzili się własnymi prawami, prowadzili szkołę wodzów, żyli w bezżennym stanie. Był to w pewnej mierze zakon, drużyna wojów na usługach Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Wykopaliska raczej nie potwierdzają tych legend. W 2 połowie XI w. rozpoczęły się najazdy duńskie trwające przez cały wiek XII, kiedy to Duńczycy opanowali te obszary. W 1043 r. Wolin został zniszczony przez duńskiego króla Magnusa Dobrego. Miasto szybko odbudowano, ale w 1099 r. znowu zniszczył je duński król Waldemar, w odwet za słowiańskie napady na morzu na duńskie statki. Rozpoczął się powolny upadek republiki kupieckiej i stała się ona zależna od książąt z Kamienia Pomorskiego. W 1124 r. — po włączeniu tych ziem przez Bolesława Krzywoustego do jego państwa — do Wolina przybyła polska misja dowodzona przez biskupa Ottona i kasztelana Pawlika z Santoku. Misja przybyła z Gniezna, a jej celem było ochrzczenie pogańskiego Pomorza Zachodniego. Wolinianie po wielu namowach przyjęli chrzest. Wybudowano tu wówczas dwa kościoły, prawdopodobnie na miejscu pogańskich chramów. W 1140 r. powstało biskupstwo wolińskie, a pierwszym biskupem był Polak Wojciech (nie mylić ze św. Wojciechem), który rządził w latach 1140—61. Druga połowa XII w. to okres dalszych najazdów duńskich. Walki były niebywale ciężkie, prowadzone zarówno na morzu, jak i na lądzie. Duńczycy, jak wynika z zachowanych opisów, wywozili co się dało, a resztę niszczyli (nawet palili zboże na pniu). Najazdy miały miejsce w latach 1170, 1173, 1177, 1185. Mieszkańcy nawet nie zawsze zdążyli odbudować miasta, a już następowała kolejna wojna. Spustoszenia Wolina były tak znaczne, że biskup postanowił przenieść się do Kamienia, a wraz z nim część mieszkańców. Odrodzenie miasta nastąpiło dopiero w końcu XIII w. Dania straciła ziemie u ujścia Odry. Książę Pomorza Zachodniego Barnim I Dobry około 1278 r. nadał przybywającym tu osadnikom przywileje miejskie. Wolin został członkiem Hanzy, ale dawnej pozycji już nie odzyskał. Rozwijało się głównie rolnictwo i rybołówstwo oraz produkcja na rynek miejscowy. W XIV w. miasto zostało otoczone murami obronnymi. Rozpoczął się napływ ludności obcej z zachodu, która wypierała ludność słowiańską na przedmieścia (wiki), około 1540 r. Wolin liczył zaledwie 300—400 mieszkańców. W 1628 r. w mieście było 58 domów. W 1630 I'. Wolin zajęli — łącznie z całym ujściem Odry — Szwedzi. Przeprowadzili pewne prace fortyfikacyjne. Pod ich władzą tereny te były aż do 1720 r., kiedy odstąpili je prusom. Sława Wolina w wiekach XVIII i XIX stale rosła, przede wszystkim popularne stały się legendy o zatopionej Winecie, o wikingow-skim koszu na Srebrnej Górze itp. Zaczęły się badania najpierw historyczne, a później, od 1934 r., archeologiczne. Wówczas m.in. odkryto fundamenty gotyckiego ratusza. II wojna światowa przyniosła Wolinowi duże zniszczenia. W tym rejonie toczyły się szczególnie ciężkie walki w marcu i kwietniu 1945 r. Niemcy bronili się na wyspie Wolin, a nad brzegami Dziwny stały już wojska radzieckie i polskie. Miasto było stale pod obstrzałem artylerii. Uległo zniszczeniu w 70%. Wyzwolenie przyszło 4 kwietnia 1945 r. Po objęciu tych ziem przez Polskę najpierw odbudowano mosty drogowy i kolejowy oraz uruchomiono połączenia komunikacyjne. W 1948 r. powstała baza rybacka. Uruchomiono tartak i mleczarnię oraz drobne placówki usługowe. W 1952 r. rozpoczęto prace archeologiczne (w tym bardzo pomocne było zniszczenie miasta, gdyż umożliwiało prowadzenie wykopalisk prawie w każdym miejscu). Otwarto muzeum archeologiczne, w którym umieszczono znaleziska wydobyte z ziemi na tym terenie. W ostatnich latach przebudowano i rozbudowano linię kolejową biegnącą przez Wolin, powstał nowy most na Dziwnie, który umożliwia przejazd większych transportów towarów do portu w Świnoujściu. Miasto jest ważnym ośrodkiem krajoznawczego ruchu turystycznego. Przybywają tutaj dość często Szwedzi, by oglądać "wikingowską siedzibę", w której nauki pobierali m.in. ich władcy.

wczasy, przyroda, Turysta, wycieczka, wakacje, plażowanie, Wolin, Świnoujście