kwatery w Polsce

Czasy zaboru Pomorza Gdańskiego

18 July 2012r.

Do czasu zaboru Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków niewątpliwie istniały na terenie ziemi puckiej następujące osady książęce: Mrzezino (1178), Wieś Pucka (ok. 1224), Góra (1236), Karwia (1274), Żelisitrzewo (1279), Zagórze (1283), Wielka Wieś (1284), Brzyn (1284), Brudzewo (1285), Mieroszyno (1286), Celbowo (1296), Połchowo (przed 1303). Podane w nawiasach daty pierwszej wzmianki źródłowej nie mogą służyć jako wskazówka dla oznaczenia czasu faktycznego powstania danej osady. Na przykład Wieś Pucka, o której informacja pochodzi z 1224 r., powstała niewątpliwie Wcześniej, na pewno na długo przed rokiem 1217, kiedy spisano ten dokument, w którym (książę mówi, że cofa darowiznę tej wsi klasztorowi oliwskiemu, w zamian zaś nadaje mu wieś Starzyno. Ta pierwsza darowizna mogła nastąpić około 1178 r., wówczas to książę gdański Sambor nadał cystersom cenne przywileje i wiele wsi, czyniąc ten zakon najzamożniejszym na terenie całego Pomorza. Inna wzmianka mówiąca o powstaniu parafii w Pucku w 1150 r., Chociaż przechowywana w tradycji i nie poparta pisanymi danymi, nosi wszelkie cechy. prawdopodobieństwa, a tym samym w pełni możemy mówić o przeszło 800-letnich dziejach Pucka. Podobnie Wielka Wieś nadana synowi Piotra Glabumy w 1284 ar. była zasiedlona znacznie wcześniej. Wymienione dwanaście wsi na pewno stanowiło tylko część posiadłości książęcych na omawianym terytorium, ale określenie faktycznej ich liczby na podstawie źródeł, którymi obecnie rozporządzamy, jest niemożliwe. Do klasztoru cysterek w Żarnowcu, fundowanego około lat 1240—1245, w świetle dokumentu z 1278 r. należały wsie: Żarnowiec, Karliikowo, Kartoszyno, Lubkowo i Odargowo. Liczne nadania miał także Klasztor cystersów w Oliwie, szczególnie na Kępie Oksywskiej oraz wsie Mechowo i Starzyno na północy. Ogółem w dokumentach XIII w. wymienia się przeszło 60 osad, ale daty ich powstania należy odnieść w czasy dalleko wcześniejsze, kiedy jeszcze nie zawierano transakcji wymagających uwiecznienia ich na piśmie. Oprócz rolnictwa ludność w dalszymi ciągu trudniła się hodowlą, łowiectwem i rybołówstwem. Bartnicy dostarczali miodu i wosku. Oba te produkty były bardzo poszukiwane i cenione. Pszczoły osadzano w barciach dzianych w pniach drzewnych. Na terenie ziemi puckiej w XII i XIII w. spotykamy bartników w Sobieńczycach, Karlikowie, Wierzchucinie, Odargowie, Starzynie. Byli oni ludźmi wolnymi, barcie należały do nich, ceniono ich bowiem jako fachowców, rządzili się nawet własnymi prawami. Zniszczenie (barci z rojem pszczelim było karane śmiercią na równi z zabójstwem człowieka. O znaczeniu pszczół, o tym, że otaczano je specjalną opieką, niech świadczy to, że mówiono, iż pszczoła umiera, a nie zdycha. Bardzo ważną gałęzią ówczesnej gospodarki była hodowla bobrów, ponieważ futra tych zwierząt stanowiły przedmiot wymiany. Na omawianym terenie spotykamy boforowisfca we wsiach klasztoru żarnowieckiego, a także w posiadłościach cystersów oliwskicih położonych nad Redą. Niewątpliwie żeremi bobrowych było daleko więcej, w tym należących do księcia, ale jeżeli nie były przedmiotem nadań lub darowizn, źródła nie wspominają o nich. (Uwaga ta dotyczy także i innych dziedzin gospodarki z XII i XIII w.).

wczasy, pomorze, Morze Bałtyckie